فقیهه سلطانی و تعجب ریاست جمهوری
روزنامه تماشا: فقیهه سلطانی بازیگر سینما و تلویزیون به تازگی در گفت و گویی با «سوره سینما» با انتقاد از دستمزدهای پیشنهادی به بازیگران زن گفته است: «واقعا با مبالغی روبرو می شوم که هیچ ارزش مادی برای من ندارد. دستمزدی که به بازیگران زن پیشنهاد می دهند دستمزد یک کارگر هم نیست. نمی خواهم شأن کارگران عزیز را پایین بیاورم.
قصدم نقد دستمزدهای غیراصولی و غیرحرفه ای است که حتی سابقه 20 ساله بازیگر را در آن لحاظ نمی کنند. چند وقت پیش دستمزد دوازده سال پیش را به من پیشنهاد کردند. روی چه حسابی باید با نرخ دوازده سال پیش سر کار بروم. چه کسی این شکل برخورد را تعریف کرده است.
بعضی وقت ها دستمزدها را آنقدر دیر پرداخت می کنند که چاره ای جز شکایت برای بازیگر باقی نمی ماند. من چندین بار از تهیه کنندگان شکایت کردم و حتی تا پای حکم ممنوع الکار کردن یک تهیه کننده ماجرا را پیگیری کردم اما انگار برای این طیفی از تهیه کنندگان ممنوع الکار شدن مهم نیست.
ما بازیگران برای پیگیری این ماجرا دستمان به جایی بند نیست. من حتی به آقای رئیس جمهور نامه نوشتم و شکایت کردم و وضعیت دستمزدهای ناچیز بازیگران خانم را توضیح دادم. از دفتر ریاست جمهوری به من تلفن شد و اظهار تعجب کردند از این وضعیت. به هر حال نمی دانم بی توجهی به دستمزد خانم های بازیگر از کجا ناشی می شود.
شاید تهیه کنندگان با خود فکر می کنند که خانم ها همه پول هایشان را خرج لوازم آرایش و هزینه هایی از این قبیل می کنند اما واقعیت این است که اجاره خانه و هزینه زندگی اینقدرها هم شوخی نیست و زنان باید برای استقلال خود زحمت بیشتری بکشند.
بهروز افخمی: باید فکری به حال تلویزیون کرد!
روزنامه آرمان: بهروز افخمیسازنده سریال به یادماندنی «میرزا کوچک خان جنگلی» است؛ سریالی در ژانر اجتماعی، تاریخی و حادثهای که سال 66 از شبکه یک سیما پخش شد و پس از سالها جزو اولین سریالهایی بود که احیا شد.
او این روزها هم سریال عملیات 125 را در ژانری کاملا متفاوت برای تلویزیون کارگردانی کرده است. افخمیدرباره ساخت سریالهای تاریخی اظهار میکند: تلویزیون با آن سالهایی که سریال «میرزا کوچک خان» ساخته شد، خیلی فرق کرده است؛ یعنی اهداف تجاری در جهت فروش تبلیغات بر تلویزیون حاکم شده است. این کارگردان سینما و تلویزیون در عین حال میگوید: اگر فرصت کنم یک بار دیگر «میرزا کوچک خان جنگلی» را بسازم سعی میکنم آن را با حساسیت و صرف وقت بیشتری بسازم.
وی همچنین از سالهای حضورش در مجلس شورای اسلامی، زمانی که نماینده بود گفت و خاطرنشان کرد: زمانی که در مجلس بودم احتیاج نبود برای تلویزیون کاری کنم. افخمیدر بخش دیگری نیز با اعتقاد بر اینکه تغییر در ذات تلویزیون است و کاری که در آن عرضه میشود شأن آن را پایین میآورد، در عین حال گفت: سینما و رادیو شأن بالاتری نسبت به تلویزیون دارند اما خوب تلویزیون با جمعیتهای عظیم میلیونی تماس میگیرد، بعضی وقتها که کار خوبی بلد باشی و فیلم و سریال خوبی بسازی میتوانی مردم را جلب کنی طوری که کارشان را تعطیل کنند.
او در ادامه نیز یکی از محورهای صحبتش در ارتباط با تاسیس تلویزیونهای خصوصی برای رقابت با شبکههای تلویزیونی خارجی بود. بهروز افخمیدر گفتوگو با ایسنا، با این پرسش مواجه شد که آیا قصد دارد مثل «میرزا کوچک خان جنگلی» با امکانات حال حاضر سریال تاریخی بسازد یا نه؟ که گفت: در حال حاضر امکانات فیلمبرداری با دوربینهای دیجیتال بهتر شده است، میشود با خیال راحتتر و با تعداد دوربین بیشتر یا بدون ترس از مصرف نگاتیو، فیلمبرداری کرد و حتی نتایج بهتری گرفت. در نتیجه از لحاظ تدارکات و امکان استفاده از گروه بزرگ و متخصصان باتجربهتر، شرایط حال حاضر بهتر است.
ولی فکر میکنم تلویزیون با آن سالهایی که سریال «میرزا کوچک خان» ساخته شد، خیلی فرق کرده است؛ یعنی اهداف تجاری و در واقع در جهت فروش تبلیغات بر تلویزیون حاکم شد. حال ساختن سریالهایی که گرانقیمت باشد و یکی از موضوعات مذهبی را در نظر نگرفته باشد، به گونهای خیلی سخت شده است. او در عین حال درباره ایدههای جدیدش برای ساخت سریالی تاریخی همچون «میرزا کوچک خان جنگلی» گفت: فعلا موضوعی ندارم که روی آن کار کرده و فیلمنامه آماده داشته باشم.
سریال میرزا کوچک خان جنگلی
وقتی از افخمیدرباره سریال «میرزا کوچک خان جنگلی» پرسیدیم و اینکه در 20 سال و اندی بارها پخش شده است، آیا فرصت کرده است آن را ببیند و اینکه بخواهد تغییراتی در آن بدهد؟با گلهای از بیتجربگی اصلاح نور و رنگ آن آغاز کرد و گفت: سریال «میرزا کوچک خان» در این 20 سال و اندی بارها پخش شده است؛ پخشی که از یک سال اخیر شروع شد همزمان بود با اصلاح نور و رنگ که این کار طبق معمول با بیتجربگی صورت گرفت. به جهت اینکه از اولین سریالهایی که دیجیتال میشود و اصلاح نور و رنگ میشود، بود. یک مقداری به هر حال تمیز شده ولی در عین حال یک مقدار افت کیفیت داشت. به هر حال فکر میکنم چیزی که در حال حاضر پخش میشود بهتر از چیزی است که چند سال پیش پخش میشد.
کارگردان «میرزا کوچک خان جنگلی» با اشاره به اینکه این سریال از همان روزها چندین بار کپی شد، به ویژه اینکه از لحاظ صدا خیلی ضعیف بود، در عین حال گفت: فکر نمیکنم اگر اکنون این سریال را بسازم خیلی تغییر زیادی در آن بدهم، غیر از اینکه برخی صحنهها به دلیل عجلهای که داشتیم حق مطلب در آن به خوبی ادا نشد و اگر فرصت کنم یک بار دیگر سعی میکنم با حساسیت و صرف وقت بیشتر بسازم.
خیلیها شاید فکر کنند، افخمیباز هم بدش نمیآید که به عنوان نماینده، به ساختمان جدید مجلس شورای اسلامیراه پیدا کند اما او کاملا نظر دیگری دارد ودر این باره، تاکید کرد: فعالیت سیاسی را به کلی کنار گذاشتهام و قصد انجام هیچ کاری را در این باب، ندارم. وقتی از او پرسیدیم زمانی که نماینده بود برای تلویزیون چه کرد و اینکه آیا در قبال تلویزیون لایحهای را به تصویب مجلس رساند؟ پاسخ داد: زمانی که در مجلس بودم احتیاج نبود برای تلویزیون کاری کنم. تلویزیون در واقع از نهادهای خارج از حیطه کنترل و مدیریت دولت و مجلس است، در واقع تحت نظر مقام رهبری است و میتوان گفت استقلال دارد.
تاسیس تلویزیونهای خصوصی
او همچنین یکی از محورهای صحبتهایش در ارتباط با تاسیس تلویزیونهای خصوصی برای رقابت با شبکههای تلویزیونی خارجی بود. این کارگردان در این زمینه توضیح داد: به نظرم ما برای ایجاد رقابت باید به تاسیس تلویزیونهای خصوصی اقدام کنیم. اگر تلویزیون این همه وسیع نباشد و شکل انحصاری نداشته باشد، باید کاری کنیم؛ البته زمانی که نماینده بودم کوششهایی کردم و در حال حاضر هم کوشش میکنم تا به جایی برسیم.
او در عین حال به این مطلب اشاره کرد که تلویزیون نباید تجاری باشد و گفت: تلویزیون نباید تبلیغات پخش کند، هدفهای مشخص فرهنگی، آموزشی و هدفهایی داشته باشد که در همه جای دنیا تلویزیونهای دولتی دارند. این کارگردان سینما و تلویزیون با بیان این مطلب که باید کار ساخت برنامههای تجاری و کشف درآمد از راه تبلیغات به تلویزیونهای خصوصی واگذار شود، تصریح کرد: این نوعی از کسب و کار است و باید حق کسب و کار از مردم سلب نشود. یعنی اختیار فعالیت تجاری را به دست تلویزیون خصوصی بدهند که به نفع تلویزیون حکومتی هم هست. به دلیل اینکه هم رقابتی به وجود میآید و هم باعث میشود اوقات فراغت مردم با دیدن تولیدات داخلی پر شود.
مشکل بودجه تلویزیون
افخمیبا اعتقاد بر اینکه باید فکری به حال تلویزیون کرد، اظهار کرد: در حال حاضر در تلویزیون نه تنها مشکل بودجه وجود دارد، بلکه به دلیل مشکلات اقتصادی و فشاری که روی واحدهای تولیدی است، از طرفی باعث میشود که نتوانند تبلیغ هم کنند. باید فکری به حال تلویزیون کرد به گونهای که از درآمدهای تجاری بینیاز باشد. افخمیکه 20 سال پیش فیلمنامهای را با مضمون آزادسازی آبادان پیشنهاد داده است، گفت: فیلمنامهای داشتم درباره آزادسازی آبادان،؛ یعنی شکست حصر آبادان که برای 20 سال پیش است اما تاکنون هیچ کسی جرأت نکرده روی آن سرمایهگذاری کند به جهت اینکه اگر ساخته شود جزو فیلمهای خیلی گران است. بهروز افخمیکه پیش از این در ساخت تلهفیلم تجربههایی داشته است، در پاسخ به این پرسش که آیا ساخت تلهفیلم را ادامه خواهد داد، گفت: اگر فیلمنامه ای گیر بیاورم میسازم، تلهفیلم از آن دسته تولیدات است که اجازه میدهد آدم فیلمهای شخصیتری بسازد. یعنی نوع کوچک بودن فیلم و بودجه معدودی که برایش تعریف میشود باعث میشود که آدم موضوع شخصی و موضوعی که دوست دارد را با استقلال شخصی بسازد. در حال حاضر فیلمنامه ندارم اگر فیلمنامه خوبی داشته باشم میسازم.
برای بچهها فیلم بسازند
این کارگردان همچنین در بخش دیگری از گفتوگوی خود به وضعیت بد سینماها و گرایش کارگردانان به سمت تلویزیون اشاره کرد و ارزیابیاش از این وضعیت را اینگونه توضیح داد: اگر اینگونه باشد بیشتر فیلمسازان اشتباه میکنند، چون الان بهترین فرصت است برای پر کردن سالنهای سینما، سالنها خالی است. حداقل سالنها کیفیت خوبی دارد یعنی صدا و تصویر خوبی دارد و نسبت به دو سال پیش خیلی بهتر شده است. فیلمسازان حداقل میتوانند برای بچههای خود فیلم بسازند. با توجه به اینکه میگوییم فیلمها زیادی سانسور میشوند و فشار زیادی را متحمل میشوند، برای بچهها فیلم بسازند و سالنهای سینما را برای بچهها پر کنند و از این امکانات فنی که تاسیس شده استفاده کنند. چرا نباید مورد توجه قرار بگیرد، من که در فکر این هستم فیلم سینمایی بسازم.
به ساخت صحنههای اکشن علاقهمندم
او در پاسخ به اینکه آیا تمایل دارد برای تلویزیون سریال بسازد یا نه؟ گفت: در حال حاضر سریالم با عنوان عملیات 125 از تلویزیون پخش میشود که قسمتهای آخرش بیشتر ساخت خودم است. سریالهای دیگر هم اگر موضوع جذابی باشد خیلی دوست دارم کار کنم. وقتی که برای تلویزیون کار میکنم دنبال موضوعاتی هستم که اکشن یا حرکت زیاد داشته باشد. اگر یک همچنین موضوعاتی داشته باشم به سراغش میروم به جهت اینکه به ساخت صحنههای اکشن علاقهمندم؛ البته اینکه میگویم به صحنههای اکشن علاقهمندم به این معنی نیست که از اول تا آخر فیلم صحنه اکشن باشد.
افخمیاز آخرین مجموعهاش «عملیات 125 » هم گفت. او در پاسخ به اینکه چه بخشی از اخلاق مداری یا اکشن را در این مجموعه پررنگ کرده است؟ توضیح داد: این مجموعه را از همان فصل اول که ساختم در ارتباط با دوستیهای مردانه بود. در ارتباط با جوانها و پسرهای جوان که آموزش میبینند و آتشنشان میشوند. قسمت آخر که اغلب سکانسها ساخت من است به این موضوع برمیگردد؛ یعنی همان دوستیهای مردانه، آموزش دیدن برای آتشنشان خوب شدن و تجربیاتی که آتشنشانان در موقعیتهای مختلف پیدا میکنند. در این سریال به طور مستقیم به اخلاق فکر نمیکنیم. به آدمها فکر میکنیم و به تجربیاتی که پیدا میکنند.
این کارگردان در عین حال افزود: بالاخره هر کسی که وارد میشود تا آتشنشان شود، فرد بااخلاقی هم است. در مورد آتشنشانان اینگونه نیست که روی اخلاقمداری آنها تاکید کنم چون خود موضوع به گونهای است که درباره آدمهایی است که اهل فداکاری برای مردم هستند. اما اینکه آتشنشان با وجود تجربیاتی که پیدا میکند، چه عکسالعملهایی، حالتها و عواطف انسانی بروز میدهد که در شرایط عادی از افراد بروز نمیکند، موضوعاتی است که داستانها را امکانپذیر کرده است. افخمیدر پاسخ به اینکه علت چه بود که کارگردانهای مختلف «عملیات 125 »را ساختهاند و در پایان هم به عهده شما گذاشته شد؟ توضیح داد: از اول بنا نبود همه را من کارگردانی کنم. همان فصل اول را هم بنا بود منوچهر هادی کار کند و شریکی با آن کار کنیم ولی منوچهر هادی رفت سر فیلم سینمایی و مشغول به کارهای خودش شد. پنج اپیزود از بخش اول را نیز راما قویدل ساخت.
فصل دوم را که آقای آهنج ساخت، آقای آبپرور نیز کار کردند که دچار مشکلات شد به دلیل اینکه به «هوش سیاه» متعهد بود و بالاخره آخرش را هم خودم شروع کردم و ساختم. این کارگردان در پاسخ به اینکه به لحاظ محتوایی آیا همان روش کارگردانان قبلی را ادامه داد یا نه؟ گفت: من برگشتم به همان حالت تاکید روی جنبههای آموزشی، منتهی در یک سطح بالاتر و با آتشنشانهای با تجربهتر. با یک فرم دیگری به موضوعات پرداختم؛ یعنی بیشتر از اینکه به اکشن بپردازیم و اکشن مورد تاکید باشد، به شخصیتها و اشخاص پرداختیم و آنها مورد تاکید هستند.
تلویزیون نزدیک به رادیو است
او در بخش دیگری از گفتوگوی خود با این پرسش ایسنا مواجه شد که در شرایط فعلی تلویزیون، چطور ریسک میکند و برای تلویزیون سریال میسازد؟ گفت: فیلمسازی در تلویزیون نسبت به سینما مثل این است که شما رمان بنویسید. وقتی برای سینما کار میکنید انگار یک داستان کوتاه مینویسید. داستانی که در یک جلسه میشود خواند. در حد 50 و 60 صفحه که در یک ساعت و نیمه میشود آن را خواند؛ بنابراین کار کردن در تلویزیون با سینما خیلی فرق میکند. من فکر میکنم به عنوان رسانه، تلویزیون بین سینما و رادیو قرار دارد. یعنی بیشتر نزدیک به رادیو است تا سینما! او در این زمینه توضیح داد: در حال حاضر آنچه که از یک سریال یا فیلم تلویزیونی در خانه دریافت میشود، صداست. به گونهای که بعضی وقتها تماشاگر در آشپزخانه است و فقط صدا را دارد و از طریق آن کار را دنبال میکند.
رادیو از تلویزیون بهتر است
او با اعتقاد بر اینکه رادیو از تلویزیون بهتر است، گفت: یعنی اگر قرار باشد بگویم کدام دو رسانه از سه رسانه قویتر و جدیترند، به نظر سینما و رادیو هستند. به هر حال رادیو با گوش مردم سر و کار دارد و از جنبهای افراد را درگیر میکند. در سینما هم که گوش و چشم در اختیارفیلمساز قرار میگیرد.
وقتي ليلا حاتمی هم پدرش را نشناخت!
هفت صبح: پخش «هزاردستان» از شبكه آيفيلم، اين روزها براي مخاطبان دهههاي قبل از 60، خاطرات بسياري را زنده كرده است. با اينكه در اين سالها هميشه درباره جذابيت قصه، شخصيتپردازي، بازي خوب بازيگران، طراحي لباس و صحنه و... صحبتهاي فراواني شده اما كمتر به مسائلي مثل چگونگي شكلگيري اين سريال، حال و هواي علي حاتمي هنگام ساخت سريال و چگونگي شكلگيري ايده و ساخت شهرك سينمايي غزالي، توجه نشان داده شده.
زمان پخش اين سريال در سال 68، علي حاتمي مصاحبه مفصلي با هفتهنامه سروش انجام داده بود كه در بخشهايي از آن توضيحات جالبي درباره اين مسائل به چشم ميخورد. بخشهايي از صحبتهاي زندهياد علي حاتمي را در زير ميخوانيد.
شكلگيري ايده هزاردستان
پس از تولید سریال «سلطان صاحبقران» در سال 54، قرار بود سریال دیگری برای تلویزیون بسازیم به اسم «انحصار تنباکو». حدود شش، هفت ماه كار تحقيق و پژوهش آن طول كشيد و نزدیک به یک سال هم روی متنش كار کردیم. بعد از اين همه زمان، طرحمان در تلويزيون پذيرفته نشد. دلم ميخواست بعد از «مثنوي معنوي» و «سلطان صاحبقران»، سومين سريالم را كاملتر و قويتر بسازم و كارهايم را به تدريج كامل كنم.
در فاصلهاي كه داشتم تحقيقاتم را براي فيلم «سوتهدلان» كامل ميكردم، فرصتي دست داد تا مقدمات سريال جديدي با نام «جاده ابريشم» (نام اوليه هزاردستان) را فراهم كنم. تجربه ساخت سريال طولاني نداشتم. «مثنوي معنوي» را در شش قسمت ساخته بودم و «سلطان صاحبقران» را در 13 قسمت اما براي «جاده ابريشم» تصميم داشتم قدمي بلندتر بردارم و سريالي 26 قسمتي بسازم. تجربه خوب «سلطان صاحبقران» باعث شد تا تصميم بگيرم در این کار از چند چهره تاریخی استفاده کنم و بقیه چهرهها را بسازم؛ كاري تلفیقی از قصه و واقعیت!
تبعيد به فرانسه و تراشيدن موي سر
براي «جاده ابريشم» بايد وقت زيادي صرف ميكردم. براي همين به فرصت کافی و جای مناسبی نیاز داشتم. اما آن آرامش مطلوب را در هیچ جا به دست نميآوردم. از سوی دیگر، به شهرهای اطراف تهران هم نميتوانستم سفر كنم چون مكانهايي تفريحي بودند و بهترين گزينه براي سفر دوستان و آشنايان! تصمیم گرفتم به کشوری دیگر بروم تا كلا از همه دور باشم.
بهترين جايي كه ميتوانستم بروم انگليس بود. در آنجا ميتوانستم چند كلمه صحبت كنم اما تصميمم را عوض كردم و به فرانسه رفتم. چون با زبان فرانسه هيچ آشنايي نداشتم و طبيعتا در اين كشور غريب، محبوس ميشدم. ماه ژوئیه را برای سفر انتخاب کردم که پاریس کاملا خلوت است. اولین کارم پس از ورود به فرانسه اين بود كه سرم را از ته بتراشم تا دیگر رویم نشود به خیابان بروم و از صبح تا شب بنشينم و سریالم را بنويسم.
سر و كله زدن با 60، 70 شخصيت
در این کار حدود شصت- هفتاد شخصیت داشتم که تنها انتخاب اسم هم برای آنها وقت گیر بود، چه رسد به شخصیتپردازیشان که دیگر جای خود داشت. در خصوص دیالوگها هم سعی میکردم ابتدا مفهوم حرفهایشان را بنویسم، یعنی آن چیزهایی را که ارزش کلامی داشتند وارد فیلمنامه کنم و بعد در فرصت دیگری روی آنها کار کنم.
ساخت دكور شهرك سينمايي در ايتاليا
بعد از آماده سازی متن، براساس تحقیقاتم به ایتالیا مسافرت كردم تا مقدمات طراحی شهرک سینمایی را فراهم کنم. در ایتالیا انواع دکور را از نظر زیربنایی بررسی کردم و با بهترین متخصصان اين حوزه تماس گرفتم. از آنجايي که انجام این کار بر عهده من بود به عنوان یک پروژه شخصی با متخصصان قرارداد بستم، زیرا اگر متوجه میشدند طرف قرارداد آنها تلویزیون دولتی است قيمت را بالا ميبردند.
نهايتا ماكت شهرك براساس عكسهاي جمعآوري شده در ایتالیا شكل گرفت. این عکسها از مناطق مختلف کشور تهیه شده بود. بخشی از دکور متعلق به شهر تبریز(یک تکه از خیابان شاهآباد) بود و بخشهاي ديگر از خیابان لالهزار و موتیفهایی که در داخل ساختمانهای قدیمی باقی مانده بود به دست آمده بود.
پيگيري روند هزاردستان بعد از انقلاب
10-15 روز پس از 22 بهمن 1357 کل این اقدامات به اتمام رسید بود. در آن زمان برای ادامه تولید کار سه پیشنهاد به مسئولان تلویزیون دادم. آنها که از حسن نیت من مطلع بودند، گفتند تمایل دارند تا تولید این سریال ادامه پیدا کند اما در شرایط فعلی فرصت تصمیمگیری نیست. از من خواستند برنامه ديگري آماده کنم تا هر چه سریعتر امكان پخشش از تلويزيون وجود داشته باشد.
من هم شروع به كار كردم و از دل سریال «سلطان صاحبقران» دوفیلم سینمایی «ميرزا رضا» و «اميركبير» بيرون آوردم. بعد از مدتی مديران تلویزیون اعلام كردند كه تمایل بسیاری به ساخت مجموعه «جاده ابریشم» دارند اما شرط كردند كه قبل از توليد، متن را بخوانند. از آنجایی که به تصویب کار امیدوار بودم، شروع كردم به جمعآوري مايحتاج كار. وسایل صحنه را از کوچکترین تا بزرگترین قطعه با هزینه شخصی خودم خریدم. بعد هم ساختمان سه یا چهار طبقهای تهیه کردم و تمام آن را پر از اثاثیه کردم!
شهرك سينمايي از كجا پيدا شد؟
هنگام تولید هزاردستان فكر ميکردم آن آخرين سریال تلویزیونیام باشد براي همين تمام توان و نیرویم را برای تولید آن گذاشتم. پس از فراهم شدن لباس و وسایل صحنه نوبت به ماکت و اجراي دکور رسید. برای ساختن شهرک سینمایی تلاش کردم جایی را انتخاب کنم که بعدها بشود آن را گسترش داد. نباید درانتخاب خطر میکردم. اگر ما زمینی به وسعت 120 هزار متر داشتیم، میتوانستیم ایدهآلهایمان را در آن پیاده کنیم.
مدتی طولانی به دنبال چنین مکانی گشتم و نهايتا نزدیک اتوبان تهران–کرج، جاي مناسبي پيدا كردم. تصادفا بعد از تحقیق فهميدم این زمین در تملک تلویزیون است. دو سالي براي سر و سامان دادن آن زمان صرف كرديم تا نهايتا به شهرك سينمايي به شكل و شمايل امروزي رسيديم.
وقتي ليلا پدرش را نشناخت
همسر علي حاتمي، روايت جالبي از دوران توليد «هزار دستان» دارد؛ زماني كه همسرش او و ليلا را تنها گذاشته بود تا در فرانسه، به تنهايي روي فيلمنامه اين سريال وقت بگذارد
دوره توليد هزار دستان، براي زهرا حاتمي، همسر زنده ياد علي حاتمي هم پر از تلاش و خاطره بوده. از سفر علي حاتمي به فرانسه براي نوشتن سريال گرفته تا سكوت چند روزه زهرا و ليلا براي بههم نخوردن حواس او و ... همگي باعث شده تا هزار دستان، به يكي از بخشهاي مهم زندگي آنها تبديل شود. او هنوز هم بعد از تمام اين سالها معتقد است در حق سريال همسرش كم لطفي شده و سانسورهاي شديد، ساختار كار او را بههم زده است. زهرا حاتمي سال 82 با روزنامه باني فيلم، مصاحبه مفصلي انجام داد و درباره حال و هواي آن دوران توضيحات جالبي داد. مشروح اين مصاحبه را بخوانيد.
سانسور، هزار دستان را ناقص كرد
روند ساخت سریال هزار دستان درست پس از پایان تولید و پخش سریال «سلطان صاحبقران» آغاز شد. البته قصه اولیه چیز دیگری بود ولی به دلایل شرایط موجود، داستان آن کلی تغییر کرد. تغییر اسم «جاده ابریشم» هم به دلیل شباهت اسمی آن با مجموعه مستند« جاده ابریشم» بود. علی معمولاً چند اسم برای کارهایش در نظر میگرفت و از بین آنها یکی را انتخاب ميكرد.
برای این کار هم چند اسم از جمله «طهران روزگار نو » و «هزار دستان» مدنظرش بود که در نهایت « هزار دستان» را انتخاب کرد. اما در کل، داستان این سریال به طور کامل در سانسور تغییر کرد. میتوان گفت آنچه پخش شد یک چیز ناقصی از «هزار دستان» علی بود. این سریال در پخش چنان دچار تغییر شد تا جايي که در بسیاری از جاها مفهوم قصه هم معلوم نبود. همین مسئله باعث شد مخاطب نتواند روابط بین آدمهاي قصه را درک کند.
غريبه بودن علي حاتمي براي ليلا
علی روزی که به فرانسه رفته بود سرش را تراشید و چهرهاش را کاملاً تغییر داد تا مجبور شود در خانه بماند. قیافه او در آن زمان آن قدر تغییر کرده بود که وقتی لیلا، علی را دید، او را نشناخت. همان زمان هوای فرانسه خیلی گرم شده بود. علی هر بار که به من زنگ میزد از گرمای هوا گلایه میکرد.
به هر حال همسر یک نویسنده بودن خیلی سخت است. من به خاطر عشقی که به این کار و همسرم داشتم و نبوغی که در او میدیدم تمام این سختیها را تحمل میکردم. گاهی اتفاق میافتاد 24 ساعته و حتی یک هفته در خانه سکوت حکمفرما بود تا او بتواند کارش را انجام دهد.
علی گریم را وارد ایران کرد
علی از جمله کارگردانهایی بود که گریم را وارد سینمای ایران کرد. این نکتهای است که استادان گریم ایران از جمله جلال معیریان و عبدالله اسکندری هم به آن اذعان دارند. او اهمیت زیادی به گریم میداد و برای رسیدن به گریم بهتر، تلاش زیادی ميكرد. بنابراین حاضر نمیشد بازیگر با گریم ساده جلوی دوربین برود؛ روشی که در سینمای قبل از انقلاب مرسوم نبود.
قرار بود براي اين سریال از كمك گریمورهای خارجی استفاده شود اما چون آنها به دلیل جنگ به ایران نیامدند تمام کار به گریمورهای تازهکار ایرانی محول شد. در آن زمان هم کسی حاضر نمیشد چهار ساعت زیر گریم برود. به خصوص خانمها که مدت گریمشان طولانیتر بود. من هم چون میدانستم کسی حاضر به پذیرش این کار نیست آن را قبول کردم.
البته این گریمها راجع به شخصیتهای مجموعه نبود، بلکه بیشتر به صورت گریم مرد و زن جوان یا مرد و زن پیر و ریش و سيبیل روی چهرهها تست زده میشد و از 14 سالگی تا کهولت را در بر میگرفت، این کار نوعی آموزش گریم بود که روی صورت من و علی تست میخورد.
ساخت شهرک سینمایی با چهار میلیون تومان
علی هنگام ساخت «سوته دلان» با گروهی به نام «کورنتا» آشنا شد و چون میخواست تمام بخشهای «هزار دستان » کیفیت قابل قبولی داشته باشد، پیشنهاد آمادهسازی دکور این مجموعه را با آنها در میان گذاشت. علی دوست داشت در اینجا هم مانند آنچه در آمریکا، روسیه و ایتالیا دیده بود، شهرک سینمایی داشته باشیم. براي همين تصمیم گرفت این شهرک را بسازد.
مراحل ساخت اين شهرك از سال 57 آغاز شد. علی شهرک سینمایی را با چهار میلیون ساخت. طی این چند سال این قیمت به چند برابر رسید. وقتی با مسئولین تلویزیون صحبت کردیم، متوجه شدیم زمین متعلق به تلویزیون بوده ولی مدیران خبری از وجود آن نداشتند و نمیدانستند که چنین زمینی هم در تملک تلویزیون است. متاسفانه بعد از فوت علي خيلي در حقش كملطفي شد. مثلا قرار بود اسم شهرک سینمایی به اسم « شهرک علی حاتمی » باشد اما هيچ وقت اتفاق نيفتاد.
تمام نقشم در سریال قیچی شد
من در این سریال نقش «امینه اقدس» را بازی میکردم. امینه اقدس در بورس سالانه خان مظفر برنده میشود و به عنوان شاگرد اول به تهران ميآيد. در ادامه هم به خاطر هوش و ذکاوتش مورد توجه قرار میگیرد و به عنوان همکار و همراه خان مظفر در کنار او میماند. اما آنقدر سریال دچار سانسور شد که این صحنهها دیده نشد. یکسری از صحنهها هم اصلاً گرفته نشد. این دختر شخصیت دوگانهای داشت و تحت تاثیر خان مظفر قرار میگرفت.
به همین دلیل به عقد پسرش در آمد. خان مظفر توسط امینه اقدس تمام کارهایش را در پس پرده انجام میداد. در واقع این شخصیت رابط میان مردم، حکومت و خان مظفر بود و خان مظفر تمام خواستههایش را توسط او محقق میکرد. شخصیت خان مظفر هم خوب پرداخت شده بود اما آن قدر قیچی خورد که دچار سردرگمی شد.
پاسخ احمدی نژاد به سوال سانسور شده
احمدی نژاد افزود: شما یک بیانیه خواندید، یکسری اتهامات به دولت وارد کردید، یک شخصی گفته دولت بزرگترین فساد اقتصادی را داشته است، در دوره ما اتفاق افتاده، بله در دوره ما 5 جنگ هم در دنیا اتفاق افتاده! ارتباطش به دولت مهم است، خیلی ها خیلی کارها می کنند، ربطش به دولت چیست؟ فساد اتفاق افتاده چه ربطی به دولت دارد؟ زلزله هم می آید ممکن است یک عده هم یکدیگر را بکشند، ارتباطش با دولت مهم است. آیا دولت نقشی داشته است؟ خیر، من همچنان می گویم پاک ترین دولت است. همه بسیج شدند که بالاخره یک چیزی پیدا کنند که دولت متهم شود. ممکن است یک کارمندی این کار را کرده باشد که این همه جای دنیا و همه دستگاه ها هست.
وی ادامه داد: اما اینکه شما فرمودید یک نظرسنجی انجام شده، آقای حیدری در برنامه شان انجام دادند و 80 درصد مردم گفته اند که هدفمندی را نمی خواهند. هم خود ایشان و هم خود شما می دانید که این کار غیرعلمی است. شما یک برنامه مشخص در تلویزیون می گذارید و یک عده بیننده خاص دارد، بعد اطلاعاتی می دهید و همانجا نظرسنجی می کنید. ما هم نظرسنجی می کنیم!
احمدی نژاد با بیان اینکه می شود همه مشکلات کشور را به این دولت وصل کرد. اشکالی هم ندارد، گفت: ما معتقدیم دولت پول نفت را بر سر سفره مردم آورد، چرا نیاورد؟ اینکه میگویید پول مردم یک سوم شده در جیب چه کسی رفته است؟ پس یک عده پولدارتر شده اند. بله، کسانیکه حقوق ثابتی می گیرند در این یکساله آسیب دیده اند، قبل از این یکسال چه؟ بازهم آسیب دیده اند؟ تمام شاخص ها و اندازه گیری هایی که تمام نهادها حتی مخالفان دولت تهیه کرده اند می گویند فاصله طبقاتی کم شده است، این یعنی چه؟ یعنی رفت سر سفره مردم.
وی افزود: وقتی این همه مدرسه ساخته می شود در جیب چه کسانی می رود. بیمارستان ساخته می شود، راه ساخته می شود، کارخانه ساخته میشود، بندر ساخته می شود. بله می شود، ما برای اینکه ما دولت را محکوم کنیم یکسری اطلاعات ناقص را بهم بچسبانیم و حرف های عامیانه بزنیم. می شود، آزاد است و مشکلی هم نیست.
رئیس جمهور با بیان اینکه دولت نهایت صرفهجویی را امسال انجام داده است، با 90 هزار میلیارد تومان با یک بودجه ای که حداقل باید 130- 135 هزار میلیارد تومان خرج می شده، کشور را اداره کرده ایم، گفت: کارهای اساسی در کشور اجرا شده است من نمی گویم باید به این دولت جایزه بدهیم، اما یکی از نمادهای اصلی رفتن پول سر سفره مردم همین هدفمندی یارانه ها است که بعضی ها بدون ارائه یک سند و استدلال با آن مخالفت می کنند. نمی دانم چرا از قول مردم حرف میزنند. اینکه مردم می گویند ما نمی خواهیم، مردم خودشان زبان دارند، می توانند حرف بزنند. من هم با مردم در تماسم، شاید خیلی بیشتر از بسیاری از نهادها. یک نهاد با همه مجموعه اش چقدر با مردم ارتباط دارد؟ من بیش از آن ارتباط دارم.
احمدی نژاد با اعلام اینکه مشکلاتی که در یکسال اخیر پیدا شده را می شود همه را به گردن دولت انداخت و خیال خود را راحت کرد، اظهار داشت: اما آن کسی که آن کار را می کند فرض کند فردا خودش می خواهد کشور را اداره کند، آنوقت باید پاسخ دهد و راه حلی برای آن داشته باشد. از این انتقادات زیاد می شود، ما هم همه را گوش می کنیم هر کدام وارد باشد دستشان را می بوسیم و استفاده میکنیم.
وی افزود: حجم فعالیت های عمرانی در این دولت چند برابر دولت های قبلی است. متوسط فروش نفت در این دولت بیش از دولت قبل نیست، بلکه کمتر است. تولیدات علمی، نوآوری ها و فناوری ها چند برابر است. سرمایه گذاری در نفت سه برابر دوران مشابه قبل است، در وزارت نیرو و صنعت هم چنین است.
رئیس جمهور با بیان اینکه این به معنای آن نیست که ضعفی وجود ندارد گفت: باید مقایسه کرد، برخی از حرف ها را ما هیچ وقت نگفته ایم اما به حساب ما گذاشته اند، از جمله همین بردن پول سر سفره مردم، من هرگز چنین حرفی نزده ام، من از قول کس دیگری نقل کردم منتها طبق معمول این طرف و آن طرفش را بریدند و گفتند تو گفتی، گفتم بسیار خوب من گفته ام، من هم انجام می دهم. خیلی از کارهای دیگر را هم قول دادیم که انجام دهیم که انجام دادیم.
وی ادامه داد: من معتقدم شرایط اقتصادی کشور شرایط بسیار خوبی است. بله وقتی تورم می شود که همه مردم ضرر نمی کنند، فقط حقوق بگیر ثابت اگر حقوقش افزایش پیدا نکند، ضرر می کند، بقیه از تورم سود می برند. فرض کنید خانه گران شده است، آیا همه ضرر می کنند؟ یا آنها که هیچ خانه ای ندارند، ضرر می کنند. دولت مسکن مهر را راه انداخته که همه خانه دار شوند.
احمدی نژاد با بیان اینکه این دولت به شدت ضد فساد است، گفت: ساختارها را اصلاح کرده، سیستم ها را اصلاح کرده، نظارت ها را اضافه کرده ایم، ارتباطات مردم را برقرار کرده ایم و خدا را شکر می کنیم که تا الان به ما وصله ای نچسبانده اند در ادعای سیاسی، چرا این کار را کرده اند تبلیغات است اما در عمل کسی نتوانسته ثابت کند.
رئیس جمهور افزود: به نسبت من معتقدم این دولت حتی مطلق هم بگیریم، سلامتش خیلی بیشتر از جاهای دیگر است. ما کشور را به لطف خدا خواهیم ساخت ملت ایران کشور را خواهد ساخت فشار وارد شده، مشکلات درست شده، اما از این مرحله عبور خواهیم کرد همه ظرفیت های کشور را به فضل الهی فعال می کنیم با کمک همین مردم و با همین جوانان.
احمدی نژاد ادامه داد: گفتید بیکاری، ما گفتیم سه میلیون شغل ایجاد می کنیم، با اجازه جنابعالی 6 میلیون شغل ایجاد کرده ایم، بیش از 6 میلیون شغل در این 7 سال ایجاد شده است، بیش از متوسط همه سال ها و همه دولت ها در کشور. بله بسیاری از جوانان مثل جنابعالی در دوره رشد جمعیت بالا هستند و هم اکنون وارد بازار کار و ازدواج و زندگی شده اند. اینها آمار رسمی کشور است. بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر در این سالها وارد بازار کار، مسکن و ازدواج شده است.
وی افزود: در این شرایط دولت اینها را اداره کرده البته خود ملت اداره کرده است این دولت متعلق به ملت است دولت از خودش چیزی ندارد انتقاداتی هست ضعف هایی هم هست هیچ کس بدون ضعف نیست. هیچ دولتی بدون ضعف نیست، اما اینکه تمام مشکلات تاریخی و کارهای دشمن را جمع کنیم و بگذاریم روی سر دولت، فکر نمیکنم این انصاف باشد. دولت مثل سایر دولت ها اشکال دارد، تلاش می کنیم برطرف شود، هیچ وقت هم از تلاش خسته نشده ایم. از فشارها و بعضا تهمت ها هم خسته نشده ایم.
رئیس جمهور با اشاره به سخنان خود در جلسه استانداران گفت: من در جلسه استانداران هم گفته ام که تا روز آخر مثل روز اول. این تعهدما به ملت است با همان سلامت و پاکی . نمی دانم چرا بعضی ها فکر می کنند اگر دولت را به ناپاکی متهم کنند، سود می برند. ضرر می کنند، چون به یک گروه پاک تهمت زده اند، انسانیت و آخرتشان مخدوش است.
احمدی نژاد خطاب به خبرنگار مهر تاکید کرد: چرا بعضی ها اصرار دارند یک دولت پاک را که در منظر جهان که به ایران نگاه پاک دارد، ناپاک جلوه دهند. چه سودی برایشان هست. گله آنجاست که با پول دولت هم انجام می شود این بد است. شما را نمی گویم به شما گفته اند این سئوال را بپرس و شما هم پرسیده اید.
وی ادامه داد: چه اصراری است چه جیزی گیرشان می آید؟ اگر می خواهند در انتخابات سودی ببرندکه این روش درستی نیست و خلاف قانون است هر کس باید خودش را معرفی کند نه اینکه دیگران را تخریب کند. اگر کسی به دولت انتقاد دارد بگوید کدام تصمیم دولت غلط است و به چه دلیل؟ اما اینکه هر اتفاقی در جامعه می افتد را گردن دولت بیندازیم، خوب دیگران مگر در تصمیم گیری دخالت ندارند؟ آیا آنها نقش ندارند؟
رئیس جمهور در پایان صحبت های خود با تشکر از سوال خبرنگار مهر گفت: نمی خواستم وارد این مباحث شوم.
خبرنگار مهر در ادامه گفت: من از شما تشکر می کنم نگاهی که من به مسائل داشتم سیاسی نبود و صرفا اقتصادی بود. من که از پاسخ های شما قانع نشدم و جواب سوالاتم را دریافت نکردم، اما امیدوارم مردم قانع شده باشند.
احمدی نژاد در پاسخ گفت: خطاب من به جنابعالی نبود شما را هم یک همکار دولت می دانم و از همه خبرنگاران تشکر می کنم.
وی ادامه داد: شایدمن جزو کسانی هستم که بیش از دیگران از فشاری که به مردم بیایید ناراحتم. تلاشم را می کنم، انتظار نداریم که دیگران حتما به ما کمک کنند، اما شاید ما زیادی انتظار داریم که ممانعت نکنند شاید این توقع اضافه است. شاید ما متوجه نیستیم. فکر می کنم که انتظار همکاری انتظار خوبی است .
احمدی نژاد در پایان گفت: باید دست به دست هم دهیم، شرایط استثنایی پیش آمده است و باید از آن عبور کنیم. اگر بیاندازیم گردن دولت اشکالی ندارد، راه حلش چیست؟ راه حل بدهند ما اجرا میکنیم. بروند جلو ما آنها را پشتیبانی می کنیم . برای اینکه می خواهیم مشکل از دوش مردم برداشته شود. هر کس مشکلی از پیش پای مردم بردارد ما دستش را می بوسیم.
متن کامل سوال خبرنگار مهر از رئیس جمهور
متن کامل سوال خبرنگار این خبرگزاری از رئیس جمهور در گفتگوی تلوزیونی وی با رسانه ها را در زیر می خوانید:
تشکر می کنم از اینکه به حضور رسانه های مکتوب هم حسن توجه داشتید و تلاش کردید تا گفتگوهای تلویزیونی از حالت غیرمنعطف و یکطرفه خود خارج شود.
بحثی که خدمت شما دارم ناظر به مباحث اقتصادی والبته انتقادی است. مباحثی است که دغدغه ذهن مردم است.
در ابتدای دولت فرمودید پول نفت را سر سفره مردم می آورید در حالیکه امروز شاهد این هستیم که ارزش پول و دارایی مردم به یک سوم کاهش پیدا کرده است. وعده دادید 3 میلیون شغل ایجاد می کنید، اما امروز نمایندگان در مجلس شاهد مراجعات مکرر مردم هستند که بیشترین دغدغه شان افزایش بیکاری و تعطیلی کارخانجات است.
شما در ماجرای هدفمندی یارانه ها مدعی شدید که با اجرای این طرح می خواهید پول در جیب مردم بگذارید اما نظرسنجی که از طریق تلویزیون هم پخش شد نشان داد که بیش از 80 درصد مردم می گویند پول یارانه ها را نمی خواهند و خوستار بازگشت قیمت ها به گذشته هستند.
این در حالی است که دیوان محاسبات نیز در گزارشی تاکید کرده است که نیمی از پولی که به عنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت شده است از منابع غیرقانونی بوده است. با این حال اصرار دارید مرحله دوم را هم اجرا کنید و تصمیم داشتید در یک قلم بنزین را به 2500 تومان برسانید که البته مجلس جلوی آن را گرفت.
مهمترین شعاری که شما دادید مبارزه با مفاسد اقتصادی بود و گفتید که میخواهید با فساد اکبر مبارزه کنید، حال آنکه بزرگترین پرونده فساد اقتصادی یعنی همان اختلاس سه هزار میلیارد تومانی در دوران شما اتفاق افتاد. قوه قضائیه را تهدید کردید که کابینه و اطرافیان شما خط قرمز هستند و حتی اجازه رسیدگی به اتهامات آنها را نمی دهید. گفتید پاک ترین دولت بعد از انقلاب هستید در حالیکه بودجه که از مهمترین اسناد انضباطی و مالی کشور است با بالاترین تاخیر در طول تاریخ انقلاب هنوز به مجلس ارائه نشده است .در مورد تحریم ها به درستی گفتید که کاغذ پاره هستند اما امروز همه مشکلات اقتصادی را گردن تحریم ها می اندازید.
همه این وعده ها و عملکرد ها در شرایطی است که امروز رفتارها و گفتارهایی دارید که وحدت شکن است. رفتارهایی که آخرین آنها از سوی رهبر انقلاب غیراخلاقی، غیرقانونی و غیر شرعی اعلام شد. مردم معتقدند که در این وضعیت این نوع رفتارها یک نوع طفره رفتن از پاسخ به مشکلات و مسائلی است که مردم با آن درگیر هستند. مردم می گویند مشکل ما الان معیشت و گرانی است اما از طرفی می بینند که شما مراسمات چند میلیاردی همچون جشن اخیر را در بندرعباس برگزار می کنید. خواهش می کنم به این انتقادات افکار عمومی پاسخ روشن دهید.
این سوال انتقادی از رئیس جمهور و پاسخ احمدی نژاد به آن از سوی رسانه ملی پخش نشد.
سوپراستاری که فقیر شد!
اغراق نیست اگر بگوییم یکی از خاطرات مشترک نوروزی در یکی دو سال اخیر دورهمنشینی کودکان و بزرگان پای برنامه تلویزیونی "کلاه قرمزی و پسرخاله" بودهاست. خاطره لذتبخشی که ماحصل خلاقیت زوج ایرج طهماسب و حمید جبلی و نیز سادگی شیرین کاراکترهای خلق شده توسط این دو است.
کلاه قرمزی با همراهی پسرخاله، پسر عمهزا، فامیل دور، ببعی و این اواخر جیگر و آقای همساده، پای ثابت سرگرمیهای روزانه مخاطبان رسانه ملی در تعطیلات نوروز شدهاند و این زمانی بر همه ثابت شد که نظرسنجیهای رسمی سازمان صداوسیما نشان داد این عروسکهای ابری، گوی سبقت را از تمام تولیدات نوروزی سیما حتی سریالهای ویژه شبکههای مختلف با حضور بازیگران سرشناس سیما و سینما، نیز ربودهاند.
حالا و در آستانه چهارمین نوروزی که مخاطبان انتظار تجدید دیدار با کلاه قرمزی و دوستانش را دارند، خبر رسیدهاست که احتمالاً به دلیل مشکلات مالی این تجدید دیدار منتفی خواهد شد! خبر اولین بار به نقل از مجید مدرسی در مقام تهیهکننده این مجموعه رسانهای شد و ساعتی بعد با توضیخات مدیر گروه کودک شبکه دو مشخص شد که هنوز هیچ چیز در این زمینه قطعی نیست و باید منتظر تصمیمگیریهای بعدی ماند.
با وجود این توضیح اما به همان میزان که احتمال رفع مشکلات مالی و اتمام به موقع پروژه برای پخش در ایام نوروز وجود دارد گویا تعطیلی کار هم بهطور کامل منتفی نشدهاست. اتفاقی که در صورت وقوع آن، یکی از اصلیترین برگ برندههای سیما در جذب مخاطبان نوروزی خواهد سوخت.
پولسازترین کاراکتر تاریخ سینمای ایران
اجازه دهید کمی به عقب بازگردیم تا شاید با مرور کارنامه کاری کلاه قرمزی در چند سال اخیر و نیز دخل و خرج تولیدکنندگان این مجموعه راحتتر بتوانیم درباره شرایط امروز آن قضاوت کنیم. یکی از تازهترین توفیقات این عروسک دوستداشتنی در همین سال جاری و در گیشه سینماها به ثبت رسید. فیلم سینمایی "کلاه قرمزی و بچه ننه" به کارگردانی ایرج طهماسب توانست در رقابت با فیلمهای گیشهپسندی که با بهرهگیری از ستارههای بفروش تولید و اکران شده بودند، عنوان پرفروشترین فیلم سال را از آن خود کند.
درآمد؛ ساعتی 200 هزارتومان!
چندی قبل هفتهنامه "همشهری جوان" در گزارشی خواندنی درباره توفیقات این زوج عروسکی با ضرب و تقسیم دخل و خرجشان به این برآورد رسیده بود که ظرف دو دهه اخیر، این دو عروسک مجموعا بیش از 31 میلیارد تومان و روزانه نزدیک به 4 میلیون و هشتصد هزار تومان درآمد ناخالص داشته است؛ یعنی کمی کمتر از ساعتی 200 هزار تومان!
هرچند باید پذیرفت چنین رقمی با کمی اغماض قابل قبول است اما نمیتوان پولسازی معجزهگون این عروسکهای ابری را در دو دهه اخیر کتمان کرد. همین پشتوانه هم صداوسیما را مجاب کرد تا در نوروز 88 باردیگر این مولودهای مبارک خود را روانه آنتن کند و طبق شنیدهها برای آن قرارداد دقیقهای یک میلیون و 200 هزار تومان منعقد کند. رقمی که بواسطه استقبال قابل توجه مخاطبان رسانه ملی سال بعد به دقیقهای یک میلیون و 400 هزار تومان افزایش یافت.
چشمپوشی از یک برند!؟
همین اقبال در تلویزیون سبب شد که خالقان کلاه قرمزی بار دیگر هوس پرده سینما کنند و "کلاه قرمزی و بچه ننه" را برای اکران سال 91 مقابل دوربین ببرند. کلاه قرمزی با فروش بیش از 5 میلیارد تومانی در سالی که سینما دوران رکود بیسابقهای را تجربه میکند ثابت کرد که این عروسک محبوب در آستانه 20 سالگی هنوز از رمق نیافتاده و هواداران خاص خود را دارد. هوادارانی که معلوم نیست در نوروز 92 فرصت تجدید دیدار با کلاه قرمزی و دوستانش نصیبشان شود.
با تمام آنچه در این گزارش به آن اشاره شد فکر میکنید میتوان پذیرفت مشکل مالی تولیدکنندگان این مجموعه تا آن حد جدی است که سازمان صداوسیما توانایی رفع آن را نداشته و احتمالاً ناگزیر شده از این برگبرنده که دیگر تبدیل به یک "برند" شده چشمپوشی کند!؟ آیا فقر دامن سوپراستار میلیاردر سینما و تلویزیون را هم خواهد گرفت؟
شوخی و شیطنت با خواننده های قبل انقلاب
تماشا: محمدرضا ورزی کارگردان سریال معمای شاه در گفت و گو با تماشا به تصویر کشیدن خوانندگان درباری قبل از انقلاب را شیطنت خبری دانست
اگر شماره روز گذشته «تماشا» را دیده باشید قطعا خواندن این خبر که قرار است در سریال «معمای شاه» به کارگردانی محمدرضا ورزی بازیگرانی نقش گوگوش و ستار و ... را ایفا کنند برایتان جذاب بود. این هم از آن دست اخبار بامزه ای بود که اولین بار در سایت «کافه سینما» مطرح شد.
شرح خبر این بود: «سازندگان این سریال تلویزیونی در هفته های اخیر، به دنبال بازیگرانی برای ایفای نقش خوانندگان دهه 1350 ایران هستند تا در بخش هایی از این مجموعه ایفای نقش کنند. خوانندگانی از قبیل گوگوش، ابراهیم حامدی (ابی) و ستار. که بعضی از این خوانندگان، ارتباطاتی با دربار پهلوی هم داشته اند. اگر تغییری در برنامه ها و روند عادی مجموعه صورت نگیرد، و همه چیز طبق روال گذشته پیش رود؛ قرار است چند بازیگر ایرانی، نقش آنها را در این مجموعه ایفا کنند.»
برای پیگیری این خبر با محمدرضا ورزی کارگردان این سریال تماس گرفتیم که هنوز جمله مان تمام نشده با خنده گفت: «نه، کاملا تکذیب می کنم. من در یک جمعی بودم که به حالت شوخی گفتم که چقدر خوب می شد که می توانستیم خواننده های درباری را هم در کارمان نشان بدهیم که گویا یک نفر آنجا با شیطنت این موضوع را تبدیل به خبر و کاملا جدی مطرح کرده است.»
ورزی در پاسخ به این سوال که آیا در سریال «معمای شاه» هنرمندان و ستارگان آن دوره موسیقی به تصویر کشیده می شود به «تماشا» گفت: «ما فرهنگ آن دوران را در ضمن کار نشان می دهیم اما به نامداران آن دوره پرداخته ایم؛ افرادی که می توان به آنها پرداخت. برای اولین بار به شما می گویم که ما داریوش رفیعی یکی از شخصیت های موثر در تصنیف ایرانی و روح الله خالقی آهنگساز برجسته موسیقی کشورمان را در این سریال نمایش می دهیم.»
پروژه «معمای شاه» از زمان پیش تولید تا به الان درگیر حاشیه های زیادی شده از انتخاب بازیگر نقش فرح و ثریا تا آمدن محمدرضا شریفی نیا و انتخاب بازیگر برای نقش دکتر علی شریعتی و دکتر بهشتی.
26 دی، همزمان با سالروز فرار شاه از ایران، ساخت «معمای شاه» طی مراسمی آغاز شد که در آن مراسم معاون سیما، معاون توسعه سازمان گردشگری، مدیران شبکه یک سیما، کارگردان و برخی از بازیگران این مجموعه از جمله امیر مهدوی کیا و داریوش کاردان بازیگران نقش شاه و هویدا حضور داشتند.
در مجموعه تلویزیونی «معمای شاه» 300 بازیگر در نقش های اصلی بازی خواهند کرد و تعداد بازیگران نقش های اصلی و فرعی به 2000 بازیگر می رسد.
این مجموعه، زندگی محمدرضا پهلوی از دوران کودکی تا فرارش از ایران را به نمایش خواهد گذاشت. برای ساخت این مجموعه دکورهایی در دانشگاه تهران، نوفل لوشاتو، حلبی آباد، پامنار و منیریه ساخته شده است اما علاقه مندان به دیدن مجموعه تلویزیونی «معمای شاه» یک سال باید منتظر بمانند زیرا تلویزیون تصمیم گرفته زمستان سال آینده و همزمان با سی و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب پخش این مجموعه را آغاز کند. «معمای شاه» به تهیه کنندگی علی لدنی در 45 قسمت 50 دقیقه ای برای شبکه یک تهیه می شود.
سریال های نوروز و سیزده روز خنده
تماشا: به هفته های آخر سال که نزدیک می شویم همیشه مهمترین بحث در میان رسانه ها رسیدن یا نرسیدن سریال ها به ماراتن نوروزی صدا و سیماست. اینکه کدام کارگردان با چه سریالی و با کدام بازیگر، به کدام شبکه تلویزیونی می آید؟ حالا و بعد از فرونشستن تب و تاب خبرهای جشنواره فلیلم فجر مهمترین مسئله می تواند همین سریال های نوروزی باشد که در ادامه در پکیجی ویژه، برای شما تمام گزینه های نوروزی را معرفی کرده ایم که می خوانید.
البته مطمئنا در کنار این سریال ها ویژه برنامه های نوروزی، جنگ های تلویزیونی و برنامه های تولیدی دیگری هم آنتن شبکه های مختلف را پر خواهد کرد اما سریال ها در میان تمامی برنامه های نوروزی بیشترین اهمیت را دارند. یادتان باشد هر کدام از این گزینه ها می توانند به راحتی آب خوردن از کنداکتور برنامه ها خط بخورند.
شبکه اول: پایتخت 2 به کارگردانی سیروس مقدم
از شمال تا جنوب؛ به کسی برنخورد!
پس از پایان مجموعه «پایتخت» در نوروز 90، کسی فکرش را نمی کرد که قسمت دوم این مجموعه هم ساخته شود اما استقبال فراوان از ساخته سیروس مقدم باعث شد که مسئولان صدا و سیما سفارش ساخت قسمت دوم این مجموعه طنز را به سیروس مقدم بدهند. این اتفاق به دلایلی چون درگیر شدن گروه مقدم برای ساخت سریال «تا ثریا» و «چک برگشتی»، بازی تمام وقت محسن طنابنده بازیگر اصلی این سریال در فیلم «محمد (ص)» و همچنین کمبود بودجه به زمان دیگری موکحول شد تا اینکه ابتدای سال 91 عنوان شد برای نوروز 92 می توانیم منتظر تقی و خانواده در شبکه اول سیما باشیم.
در خبرها آمده بود داستان سریال «پایتخت 2» از جایی آغاز می شود که: «نقی» یک کامیون جدید می خرد. طبق رسم و رسوم مردم «علی آباد کتول» باید برای این کامیون جدید یک «مرغ سیاه» کشته شود. ارسطو به دنبال خرید مرغ سیاه می رود، اما مرغی پیدا نمی کند. در نهایت ارسطو اقدام به خرید یک مرغ سفید کرده و آن را با اسپری به رنگ سیاه درمی آورد.
وقتی قرار است مرغ مقابل کامیون نقی سر بریده شود، مرغ فرار می کند و همه متوجه این موضوع می شوند که مرغ سفید بوده و رنگ شده است! این موضوع باعث عصبانیت نقی و قهر او با ارسطو می شود اما آن دو دوباره با هم آشتی می کنند.
در ادامه نقی قرار است یک گنبد و دو گلدسته را از تهران به روستایی در قشم ببرد. این گنبد و گلدسته ها به سفارش یکی از اهالی قشم ساخته شده و باید تا آنجا حمل شود.
در این سفر بار دیگر این خانواده با هم همراه می شوند و در طول مسیر هر بار که این کامیون به شهری می رسد، مردم شهر به استقبال و زیارت این کامیون می آیندکه حامل این گلسته و مناره ها و نیز نقی، ارسطو و پنجعلی هستند. در این فیلمنامه گاهی نیز نقی و ارسطو با هم دعوا می کنند و هر یک به دنبال دیگری می دوند و در نهایت هر یک به یکی از گلدسته ها بالا رفته و باهم از بالای گلدسته جر و بحث می کنند و البته در این میان همچنان شنجعلی همان تکیه کلام معروفش را به کار می برد و می گوید: «نهار نخوردیم». این خلاصه داستان باعث شد اعتراضات زیادی از جانب مردم نکا، بهشهر و گلوگاه در گفت و گو با نماینده مجلس مازندران نسبت به این مجموعه صورت بگیرد و آنها در نامه ای خواستار قطع ساخت آن و عذرخواهی صدا و سیما از مردم مازندران و مازندرانیان خارج از استان شدند.
این اعتراضات به جایی رسید که آیت الله طبرسی، نماینده ولی فقیه در استان مازندران نیز گفت: «رسانه ملی با ساخت این سریال، هویت و فرهنگ مردم مازندران را زیر سوال برده است. این رسانه اثرگذار نباید با ساخت برنامه های فکاهی و طنز آلود سبب شادی عده ای و تمسخر اقوامی از سوی مردم باشد.»
اما عزت الله ضرغامی بر موضع خود بر ساخت این سریال ایستادگی کرد و در مصاحبه ای با حمایت کامل از سریال پایتخت 2، بر ساخت فیلم ها و سریال هایی با محوریت قوم های مختلف ایرانی تاکید کرد. در نهایت گویا قرار شد فیلمنامه سریال را برای مدیر کل صدا و سینمای مازندران بفرستند تا باورها و ارزش های مردم مازندران در آن لحاظ شود.
به هر صورت مشکل ها به خیر و خوشی مرتفع شد و گروه در حال حاضر مشغول تصویربرداری هستند. این سریال در مازندران، تهران و در قشم تصویربرداری می شود. بنابراین قسمت دوم سریال «پایخت» برخلاف قسمت اول از شمال تا جنوب کشور لوکیشن دارد. بازیگران این مجموعه همگی همان بازیگران قسمت اول هستند با این تفاوت که امیر جعفری هم به عنوان بازیگر افتخاری برای بازی در چند سکانس به گروه بازیگران مقدم پیوسته است. بر اساس اعلام الهام غفوری، تهیه کننده این سریال، جعفری قرار است در این چند سکانس نقش خودش را بازی کند.
شبکه دوم: خروس به کارگردانی سعید آقاخانی
نویسنده «ضد گلوله» در تلویزیون
شبکه دوم سیما مثل همیشه هنوز تصمیم قطعی اش را برای انتخاب سریال نوروزی این شبکه اعلام نکرده است. آنطور که گفته می شود سریال «خروس» به کارگردانی سعید آقاخانی گزینه اصلی پخش نوروزی شبکه دوم است. فیلمنامه این سریال را سعید آقاخانی همراه مصطفی کیایی نوشته است.
«خروس» موضوعی طنز دارد هر چند هنوز اطلاعات دقیقی از خلاصه داستان این سریال در دست نیست. پیش از این عنوان می شد مجموعه «آب پریا» به کارگردانی مرضیه برومند قرار است سریال نوروزی شبکه دوم باشد اما به نظر می رسد که پخش این سریال به ماه مبارک رمضان سال 92 موکول شود. البته سریال «جشن تولد» به کارگردانی داریوش فرهنگ هم از گزینه های این شبکه برای پخش در ایام نوروز بود که فعلا تولید آن سریال با توجه به مشکلات مالی در تعلیق است.
شبکه سوم: سریال «پژمان» به کارگردانی سروش صحت
سام درخشانی مدیر برنامه های پژمان جمشیدی
«پژمان» عنوان مجموعه ای است که قرار است نوروز 92 از شبکه سوم سیما پخش شود. «پژمان» به کارگردانی سروش صحت داستان جالبی هم دارد. این مجموعه درباره پژمان جمشیدی است؛ بازیکنی که برای چهارمین فصل متوالی نتوانسته برای خود تیم پیدا کند. جمشیدی هم در این مجموعه در نقش خودش بازی می کند.
پیش از این هم سریال های فوتبالی زیادی ساخته شده بود ولی آنطور که باید و شاید نتوانستند در جذب مخاطب موفق باشند به همین خاطر باید دید که صحت این بار از چه زاویه ای قرار است به این عرصه نگاه کند. از دیگر بازیگران این سریال می توان به بهاره رهنما، شقایق دهقان، هوشنگ حریرچیان، بیژن بنفشه خواه و سام درخشانی اشاره کرد.
محسن چگینی که این سال ها تهیه کننده ثابت سریال های طنزشده است، تهیه کنندگی این سریال را هم برعهده دارد. او که زیاد اهل مصاحبه نیست در گفت و گو با رسانه صدا و سیما یعنی روزنامه «جام جم» درباره این مجموعه گفته است: «سریال «پژمان» سیزدهم بهمن کلید خورده و در حال حاضر گروه در خیابان اختیاریه مشغول ضبط سکانس های خارجی این سریال هستند. بیشتر «پژمان» خارجی استو همین مسئله کار گروه را با دشواری همراه می کند چرا که ضبط صحنه های خارجی وقت گیر است.»
این تهیه کننده درباره داستان توضیح می دهد: «پیمان و مهراب قاسم خانی مشغول نگارش فیلمنامه این سریال هستند. داستان این سریال درباره پژمان جمشیدی ستاره سابق فوتبال است که به تدریج وارد دورانی می شود که کمتر کسی او را در خیابان می شناسد. در واقع او نمی تواند از امتیازات شهرت خودش استفاده کند اما هنوز در حال و هوای دوران شهرت زندگی می کند و نمی خواهد قبول کند که این دوران به پایان رسیده است تتا اینکه پس از سال ها تصمیم می گیرد برای ادامه زندگی نزد خانواده اش برگردد. حالا پژمان در 35 سالگی خودش را آماده شروع یک زندگیج جدید می کند.»
شاید بد نباشد بدانید که سام درخشانی در مجموعه «پژمان» نقش مدیر برنامه های پژمان جمشدی را برعهده دارد. همچنین به گفته چگینی بازیگران دیگری هم قرار است به این مجموعه اضافه شوند و نقش های کوتاهی را برعهده داشته باشند. این را هم باید در پایان اضافه کرد که بهاره رهنما و شقایق دهقان، همسران برادران قاسم خانی پیش از این در سریال «مرد هزار چهره» با هم بازی کرده بودند.
شبکه تهران: هفت سین به کارگردانی یدالله صمدی
«بی خود و بی جهت» در تلویزیون؟!
سریال «هفت سین به کارگردانی یدالله صمدی و تهیه کنندگی مجید سرسنگی هم عنوان مجموعه ای است که در ایام نوروز و در 14 قسمت 65 دقیقه ای قرار است از شبکه تهران روی آنتن برود. تصویربرداری این سریال همچنان در تهران ادامه دارد. سیروس گرجستانی و فردوس کاویانی نقش های اصلی این سریال را بازی می کنند و به غیر از این دو بازیگر، ستاره اسکندری، جواد عزتی، مهران رجبی، محسن افشانی، سمیرا حسن پور، کیانوش گرامی و روح الله مفیدی نیز در «هفت سین» به ایفای نقش می پردازند. در خلاصه داستان این سریال آمده است: «یک واحد 100 متری اجاره ای، دو خانواده مدعی مالکیت آن، ناگزیر از تحمل یکدیگر در یاام نوروز و البته کلی اسباب و اثاثیه زندگی که شب عیدی مانده روی دستشان ...».
در ابتدای راه تولید این سریال گفته می شد که قرار است رضا کیانیان هم در این مجموعه ایفای نقش کند که گویا با او به توافق نرسیدند. همچنین در بعضی از خبرها آمده بود که تهیه کنندگی این سریال به طور مشترک برعهده محمود رضوی و مجید سرسنگی است که لازم است تاکید کنیم محمود رضوی تهیه کننده این پروژه نیست. همانطور که می دانید در کارنامه صمدی سابقه ساخت سریال طنز به چشم نمی خورد.
محمدرضا معصوم زادگان، قائم مقام شبکه تهران درتوجیه این موضوع و درباره حضور یدالله صمدی برای ساخت سریال نوروزی و طنز شبکه تهران در مصاحبه ای گفته است: «البته این سریال طنز آنچنانی ندارد؛ طنزی اجتماعی و هم دوستی مسالمت آمیز است که به نوعی سبک زندگی در لایه های زیرین آن جریان دارد.»